Evropski poslanik desnog centra iz Finske Petri Sarvama pokrenuo je peticiju da se Mađarskoj oduzme mesto predsjedavanja Savjetom EU u skladu sa članom 7. Ugovora o EU.
“Sada ili nikada. Mašinerija EU za donošenje odluka jednostavno je zaglavljena zbog (mađarskog premijera) Viktora Orbana. Jedini način da to uijspe je da se Orbanu uskrati pravo glasa u Savjetu. Istovremeno pokazujemo da u EU nije dozvoljena ucejna”, napisao je on na platformi X.
Sarvama je peticiju nazvao historijskom i naglasio da postupci prema članu 7(2) Ugovora o EU nikada nisu pokrenuti protiv Mađarske.
Ovaj član predviđa mogućnost suspendovanja određenih prava, uključujući pravo glasa u Savjetu EU, protiv države koja je više puta narušila vrijednosti Evropske unije, kao što su poštovanje ljudskog dostojanstva, slobode, demokratije, jednakosti i vladavine prava.
U tekstu peticije se navodi da je Mađarska više puta kritikovana zbog podrivanja vladavine prava, a „nakon što je poremetila proces donošenja odluka država članica EU na sastanku Evropskog savjeta u decembru, smatramo da je vreme za evropsku Parlament da preduzme akciju“.
Peticija će biti otvorena za potpise do petka, nakon čega će biti predata predsjednici Evropskog parlamenta Roberti Mecoli.
“Ovo je prekretnica za EU“, zaključio je Sarvama.
Ranije je Mađarska iznela novi zahtjev EU, kako bi povukla svoj veto na odluku o izdvajanju 50 milijardi eura za Ukrajinu.
Prema mađarskom prijedlogu, EU bi Ukrajini trebalo da obezbijedi 12,5 milijardi eura bespovratnih sredstava i kredita godišnje, što bi iznosilo 50 milijardi eura tokom četiri godine, kako je predložila Evropska komisija.
Aktuelni šef Evropskog saveta Šarl Mišel najavio je da će učestvovati na izborima za Evropski parlament i 16. jula prevremeno napustiti funkciju predsjednika Savjeta EU.
Ukoliko se lideri EU do tada ne dogovore o njegovom nasljedniku, Orban, čija će zemlja u julu preuzeti rotirajuće predsjedavanje Savetom EU, mogao bi da predsjedava Evropskim savjetom od 1. jula.
Mandat Mišela na čelu Evropskog savjeta traje do 30. novembra 2024. godine, a u slučaju da bude izabran u EP, njegova funkcija kao predsjednika Evropskog savjeta prestaje kada preuzme dužnost poslanika u EP nakon polaganja zakletve, rekli su za Tanjug izvori u Briselu.
Na Evropskom savjetu je da, kvalifikovanom većinom, izabere svog narednog predsjednika, što bi trebalo da se dogodi u junu, uz druga imenovanja na čelne pozicije, u okviru narednog institucionalnog ciklusa.
“Stoga je moguće da sljedeći predsednik Evropskog savjeta stupi na dužnost u ljeto 2024. ako tako odluči Evropski savjet”, navode izvori.
Izbori za Evropski parlament održaće se od 6. do 9. juna 2024. godine.