U okviru tradicionalne manifestacije Stazama bosanskih vitezova danas je na Starom gradu Blagaju obilježen Dan nezavisnosti Bosne i Hercegovine.
Program je u saradnji s mostarskim srednjim i osnovnim školama organizirao Dom kulture Blagaj. Učenicima i njihovim profesorima kratak čas historije održao je prof. dr. Adnan Velagić, dok su u drugom dijelu programa glumci Narodnog pozorišta Mostar odigrali jedan čin dramoleta pod nazivom Braća.
Čestitajući Dan nezavisnosti, prof. Velagić je istakao kako je od iznimne važnosti danas ovaj značajan datum obilježiti na Starom gradu, kako bi i simbolički poslali poruku da je i ovdje Bosna i Hercegovina.
– Važno je da mnogi vide da smo tu, da nećemo ići odavde i da ne želimo nikuda ići. Mogu pokušavati da nas obeshrabre i strane i domaće sile ali im to neće uspjeti – kazao je profesor Velagić
Tokom izlaganja podsjetio je da su bosanskohercegovačka državnosti i nazivnost stoljećima čuvani među zidinama starog blagajskog grada. Pojasnio je pojmovne razlike u terminima nezavisnosti i državnosti, istaknuvši da je dolaskom Osmanlija BiH izgubila nezavisnost, dok je državnost bila prepoznatljiva i tokom njihove vladavine.
Govoreći o događajima koji su prethodili referendumu za ponovno sticanje statusa nezavisnosti 29. februara i 1. marta 1992. godine, skrenuo je pažnju na procese priznavanja Bošnjaka kao zasebnog naroda pod imenom “Muslimani” i na poziciju Bosne i Hercegovine u ustavu SFRJ iz 1974. godine.
– Od te 1974. započeo je postepeni proces disolucije Jugoslavije, a poslije smrti Josipa Broza, on je bio nezaustavljiv. Na sceni su bili izraženi snažni nacionalni animoziteti, od čeka je najizraženiji bio onaj srpski koji su pokušavali nametnuti cijeloj Jugoslaviji – rekao je Velagić.
Akcentirao je ulogu Slobodana Miloševiće i velikosrpske hegemonije u krvavom raspadu Jugoslavije. Naglasio je da je agresija na BiH vrlo pomno pripremana i daleko od očiju javnosti. U tim nastojanjima je iskorišten sav kapacitet JNA, političkim odlukama smanjeni su efektivni potencijali Teritorijalne odbrane.
– Pripremajući agresiju, vojni vrh i političke snage rasturili su Teritorijalnu odbranu Bosne i Hercegovine. To se sistematski radi na u bošnjačkim i hrvatskim mjestima, dok Srbi ostaju vezani za Teritorijalnu odbranu. Kompletna struktura bila je srpska i time su stvoreni preduslovi da politika djeluje, a politika nikada neće radikalno djelovati dok se ne stvore vojnički preduslovi – naglasio je Velagić.
Tim aktivnostima, naveo je, patriote Bosne i Hercegovine u tim teškim i kritičnim uslovima su bili dovedeni u vrlo nezavidnu poziciju da odbrane nezavisnost i državotvornost Bosne i Hercegovine.
– Jesmo podnijeli velike žrtve, ali smo opstali ovdje i opstat ćemo. Na vama je da čuvate te vrijednosti, da čuvate nacionalne vrijednosti, prije svega kulturne, naučne i obrazovne institucije. Ako to izgubimo, tada ćemo nestati i tada će nestati ove zemlje – poručio je Velagić.
Učenici osnovnih i srednjih mostarskih škola s velikim interesovanjem pratili su petnaestominutni dramski komad “Braća” koji su za ovu priliku pripremili glumci Narodnog pozorišta Mostar Elmir Sejfić u ulozi Gojčina, Vedran Vilogorac u ulozi Vojčina i Ajla Hamzić u ulozi bosanske vile. Scenarij i režiju ovog dramoleta potpisuje dramaturginja Emina Kovačević.
Dramolet je zasnovan na interpretaciji starih bosanskih tekstova koje je sakupio Mak Dizdar.
– Nastojala sam da napišem komad koji će svojom formom podsjećati na srednjovjekovne teatarske oblike. Važno mi je bilo da pošaljem antiimperijalističku poruku o tragičnoj krivici bosanskog čovjeka, nad kojim se stoljećima lome koplja istočnjačkih i zapadnjačkih sila, koje, zabašurene u drugačije ideologije i narative, zloupotrebljavaju srednji i niži društveni stalež, tzv. “raju”, za vlastitu dobit – pojasnila je Kovačević.
Tim činom mladi školarci jasnije su percipirali usud bosanskog čovjeka koji je kroz historiju bio prinuđen da se na različite načine bori, pod različitim zastavama, kako bi očuvao svoj integritet i ime.
Tokom programa prisutnima je u ime gradske izvršne i zakonodavne vlasti Dan nezavisnosti čestito Jasmin Pandur, vijećnik u Gradskom vijeću Mostara.
(Hasan Eminović / Preporod.info)