Izjava Instituta za istraživanje genocida Kanada {IGK} povodom 27. godišnjice od potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma
Razlozi ništavosti Dejtonskog sporazuma:
Prije 28 godina, 14.12.1995. godine u Parizu potpisan je Dejtonski mirovni sporazum, jedini mirovni sporazum u povijesti internacionalnog prava koji pokazuje da se nasilno agresivno osvajanje teritorija isplati, da se tako pokorene teritorije legalizuju i legitimiraju i da se genocid isplati.
I ako je Dejtonskim mirovnim sporazumom zaustavljen rat, i ako je u međunarodnom pravu priznato nacionalno ime Bošnjak i ime bosanskog jezika, dejtonskim ustavom je država Bosna i Hercegovina izgublila svoj potpuni suverenitet, svoje potpuno jedinstveno državno i društveno funkcionisanje, a njeni građani i narodi su izgubili slobodu posjedovanja jedinstvene države. Bez jedinstvene bosanskohercegovačke države, njeni građani i narodi ne mogu očuvati i jačati bosanskohercegovačku tradiciju, historiju, kulturu. I na kraju dejtonskim ustavom su najviše na gubitku Bošnjaci, koji nemaju rezervnu domovinu i koji svoju duhovnu, tradicijsku, narodnu, historijsku, jezičku i kulturnu bitnost i bitisanost jedino mogu ostvariti u jedinstvenoj bosanskohercegovačkoj državi.
Razlozi ništavosti Dejtonskog sporazuma:
- Dejtonskim sporazumom nagrađena velikosrpska politika samom činjenicom da je entitet Repuplika srpska koja je odgovorna za genocid instalirana kao jedan od dva bh. entiteta.
- Aktivna legitimacija Slobodana Miloševića kao potpisnika Dejtonskog sporazuma za Saveznu Republiku Jugoslaviju je upitna jer je ta država priznata tek 1996. godine dakle poslije Dejtona.
- Prema Bečkoj konvenciji o pravu međunarodnih ugovora u članu 51. stoji: Izraženi pristanak država da bude vezana ugovorom koji je posljedica prisile izvršene na njezina predstavnika činima ili prijetnjama upravljenim protiv njega, bez ikakvog je pravnog učinka. U članu 52. dalje stoji: Prisila na državu izvršena prijetnjom ili upotrebom sile protivno načelima međunarodnog prava utjelovljenima u Povelji Ujedinjenih narod čine svaki međunarodni ugovor ništavim.
- I najvažniji razlog je sadržan u članu 53. koji kaže da su svi ugovori koji su suprotni imperativnoj normi međunarodnog prava (ius cogens) ništavi. Ius cogens norma na prvom mjestu zabranjuje genocid te samim tim nakon presude Internacionalnog suda pravde u Hagu od 26. februara 2007. godine da je u i oko Srebrenice izvršen genocid od strane Vojske Republike srpske stvoren je pravni osnov ništavosti Dejtonskog sporazuma koji samo zahtijeva potvrdu od suda u Hagu.
S obzirom da se bez zahtjeva institucija Bosne i Hercegovine ne može pokrenuti proces poništenja Dejtonskog sporazuma trenutno jedini mehanizam je da se Generalnoj skupštini UN proslijedi zahtjev bilo koje zemlje članice UN da se ide na Internacionalni sud pravde u Hagu za dobijanje Savjetodavnog mišljenja“da li je postojanje Rs protivno međunarodnom pravu.
(Institut za istraživanje genocida Kanada)