Tuzlanski muftija koji je od nacista spasio stotine Srba

Muhamed Šefket ef. Kurt rođen je u Travniku 1879. godine, gdje je završio osnovnu školu i medresu, a studije u Istanbulu i Damasku, gdje je duže vremena bio na studijama arapskog jezika. Službovao je u Travniku i Banjoj Luci. Muftija Kurt u Tuzlu dolazi 1925. i na toj dužnosti ostaje do 1933. godine kada je izabran za člana Ulema medžlisa. Penzionisan je 1936.i do smrti živio u Tuzli. Muhamed Šefket ef. Kurt efendija umro je 21. juna 1963. godine.

Koliko je uvaženi muftija Kurt bio poznat i cijenjen u našem narodu, bez razlike u vjeri i naciji, najbolje govori njegova velika dženaza 23. juna 1963. godine, kojoj su, pored desetak hiljada građana prisustvovali čelnici sreske i opštinske skupštine u Tuzli, član i izlaslanik Komisije za vjerska pitanja izvršnog vijeća BiH. Jedan od onih koji su se opraštali je i proto Đorđe Jovanović, koji je u održanom govoru, okupljenima spomenuo njegove ogromne i neprocjenjive zasluge pravoslavnom stanovništvu.

Čime je efendija Kurt zaslužio toliko poštovanje Tuzlaka?

Naime, Ustaški Tajni odbor za istrebljenje Srba i Jevreja u Tuzli planirao je da šestog januara 1942, na Badnje veče, minira Saborni hram Uspenja Presvete Bogorodice (Pravoslavnu crkvu) i pobije okupljene vjernike. Planirane su likvidacije i u Srpskoj varoši. Grupa uglednijih tuzlanskih muslimana, istrajala je na rezoluciji, koju su prvo ponovili njemačkim okupacionim vlastima. Zatim su sa rezolucija i deklaracija prešli na djela. Odlučili su usmeno i lično od vrha NDH zatraže prestanak progona tuzlanskih Srba, koji su bili sugrađani, komšije, prijatelji, kumovi… Oformljena je delegacija, koju su predvodili efendija Kurt i bivši gradonačelnik Tuzle Hadži Hasanaga Pašić, koji je to prestao biti onog momenta kada je njemačkim okupacionim snagama odbio predati ključeve grada. Pavelić ih nije primio, ali zato jeste Andrija Artuković, njegov ministar unutarnjih poslova i tvorac rasnih zakona u NDH. Ne dočekavši da ponove stare i iznesu nove zahtjeve, izvadio je i repetirao svoj Luger,  te uz psovke i prijetnje krenuo prema Kurtu i Pašiću. Ostali u grupi Bosanaca, među njima i dva Pašićeva sina, skočili su u njihovu odbranu i otvoreno kazali Artukoviću da će, ubije li Pašića, Kurta ili nastavi ubijati Srbe, “cijela Tuzla otići u šumu”. Od molbi, preko zahtjeva, došli su do ultimatuma, što je pokolebalo krvoloka Artukovića. Popustio je i povukao se pred odlučnošću Bosanaca i deklarativno amnestirao Tuzlu od rasnih zakona. Zahvaljujući tom potezu gradskih uglednika, najveći dio tuzlanskih Srba izbjegao je tragičnu sudbinu svojih sunarodnika, širom prostora Jugoslavije.

Jevreje nisu uspjeli spasiti.

Dvojica sinova muftije Kurta poginuli su kao borci NOB-a. Asim Kurt (27) poginuo je krajem 1944. godine na Majevici, poslije povratka njegove II Krajiške brigade iz Srbije. Njegov tri godine stariji brat Enver (29), poginuo je 1943. u borbi Tuzlanskog NOP odreda protiv “zelenog kadra”. Muftija Kurt, iako vjerski službenik iz bogate porodice – “prirodni neprijatelj proleterijata”, odlikovan je od strane jugoslavenskih vlasti Ordenom Bratstva i Jedinstva prvog reda, prenosi Dialogs.ba.