Znate li priču o Malkoč-begu: Sultan Sulejman mu je dodjelio sandžak-begluk nad Bosnom

Mnogi Banjalučani vjerovatno ne znaju priču o Malkoč-begu.

Rođen je u Dugama kod Prozora. Sin je Kara Osman-bega, pa se zato navodi kao i Malkoč-beg Karaosmanović. Malkoč-beg je upravljao Bosnom od 1553. do 1554. godine. Bio je sandžak-beg. Imao je sedam sinova i jednu kćerku. Bio je čuveni ratnik, bosanski vojskovođa koji je u 16. stoljeću učestvovao u osmanlijskim ratnim pohodima protiv Mletaka, Hrvatske, Koruške, Kranjske i Štajerske.

Radi velikih zasluga koje je imao u ovim pohodima, u znak zahvalnosti sultan Sulejman Veličanstveni mu dodjeljuje sandžak-begluk nad Bosnom 1553. godine, a Banjaluka postaje glavni grad Bosanskog sandžaka. Malkoč-beg je bio poznat u čitavom Osmanskom carstvu. Poginuo je 1565. godine i bio je ukopan u haremu Hiseta, u blizini Halil-pašinog turbeta u Banjaluci.

Poznati putopisac Evlija Čelebija je napisao: “ To je porodična nekropola glasovitog bosanskog vojskovođe Malkoča, koji je u prvoj polovini 16. vijeka mnogo ratovao po Hrvatskoj i Slavoniji, i za kojeg je vezan prvi sigurni trag naše narodne epske poezije“. Nekropola ide u red najljepših spomenika te vrste na čitavom Balkanskom Poluotoku i sa svojom impozantnošću stoji u uskoj vezi s nekadašnjim narodnim pjesmama, koje su slavile i veličale darovitog bosanskog vojskovođu.

Nekropola se sastojala od četverokutnog podija, kamene ograde što ide unaokolo praveći prostran put oko grobova, te dva mermerna sarkofaga i tri para nišana na podiju. Podij je veličine 6 x 12 metara, a izidan je iznad zemlje 90 cm. I podij i okolna ograda izvedeni su od pomno istesane sedre, a ograda je još i prekrivena posebno profiliranim pločama od kamena krečnjaka. Na dva uzdužna kraja nekropole (gornjem i donjem) stoje dva velika kamena sarkofaga koji su dugi 2,40 m, široki 1,30 m, a visoki tačno 1 metar. Sastoje se iz vrlo pomno istesanih većih plo­ča od čistog bijelog mermera, koji se za ovakve potrebe dovazao čak iz Makedonije.

Cijela nekropola poznata je u narodu pod imenom “Malkoči”. Pod jednim sarkofagom pokopan je kliski sandžakbeg Malkoč-beg, a pod drugim njegov sin, kapetan Gradiške Džafer-beg. Nišani Malkoč bega i njegovih sinova su davno preneseni u Banjalučki muzej, gdje se i danas nalaze. Mjesto na kojem se nalazila nekropola “Malkoči” je između 1992-1995. godine uništeno.

Zemljište tj. vakuf na kojem se nalazila nekropola Malkoč bega i njegovih sinova nije više u vlasništvu Islamske zajednice. Na vakufu je izgrađena zgrada.

Preuzeto.