Akademik Ferid Muhić: Slava velikanima bošnjačkog naroda, borcima za Bosnu i Heregovinu i Sandžak

Sretan nam 25. novembar, Dan državnosti Bosne i Hercegovine!

Na taj dan 1943. godine, na Prvom zasjedanju Zemaljskog antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine (ZAVNOBiH-a) u Mrkonjić Gradu usvojena je Rezolucija ZAVNOBiH-a kojom je Bosna i Hercegovina proglašena ravnoprvnom državom u budućoj Federativnoj Jugoslaviji!

Sretan nam 20. novembar, Dan Sandžaka!

Na taj dan 1943. godine, Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Sandžaka (ZAVNOS) u Pljevljima, proglasilo je Sandžak za posebnu političku i administrativnu cjelinu. Trećom odlukom sa Drugog zasjedanja AVNOJ-a, u stavu 3. te odluke, Sandžak je dobio federalni status i ravnopravan odnos sa svim ostalim republikama i pokrajinama Jugoslavije.

Za ostvarenje ova dva najznačajnija događaja u novijoj historiji Bosne i Hercegovine, odnosno Sandžaka, poseban doprinos dala su dva velika Bošnjaka. Iako su, ni malo slučajno, gotovo sasvim zaboravljena, njihova imena treba zlatnim slovima urezati u kolektivno pamaćenje bošnjačkog naroda. Ta imena su: Husein (Husaga) Čišić i Rifat Burdžević Tršo.

Husein Husaga Ćišić, (Mostar, 1878 – 1956), kao ugledni građanin Mostara, čuven po hrabrosti i doslijednosti kojom je branio svoja humanistička uvjerenja, oktobra 1941. istupa kao inicijator i potpisnik Rezolucije građana Mostara, kojom su jednodušno osuđeni progoni, otimačina imovine, sistematska ubijanja i deportacije srpskog i jevrejskog stanovništva u brojne logore smrti, što je slučaj bez presedana na cijeloj teritoriji Evrope na kojoj je tada vladao fašizam! Njegovi sinovi Midhat i Husref, koji su aktivno učestvovali u u borbi protiv fašizma, poginuli su za vrijeme rata.

Na prvom zasjedanju ZAVNOBIH-a u Mrkonjić Gradu, Husein Čišić je, kao delegat, podnijeo prijedlog da se umjesto neadekvatnog naziva “muslimani”, autohtoni i najbrojniji narod u Bosni i Hercegovini nazove svojim historijskim imenom Bošnjaci, ali je taj prijedlog odbijen.

Na Trećem zasjedanju AVNOJ-a ponovo je podnio amandman na novi Ustav Federativne Narodne Republike Jugoslavije, insistirajući na pravu svakog naroda pa i Bošnjaka na njihovo ime i na BiH kao njihovu republiku. Obrazlažući svoj amandman, Husaga Ćišić je predložio unošenje šeste buktinje u državni grb Jugoslavije, jer su Bošnjaci objektivno šesta jugoslavenska nacija kao što su to i Srbi, Hrvati, Slovenci, Makedonci i Crnogoraci. Istovremeno Husein Husaga Čišić podnosi dvije predstavke, od 5. decembra 1945. i 6. januara 1946. godine, Ministarstvu za konstituantu sa zahtjevom da se u državni grb unese i šesta buktinja kao obilježe bošnjačke nacionalnosti. Prijedlog nije usvojen. Iz tog razloga Husein Husaga Čišić je bio jedini član Ustavotvorne skupštine koji je 1946. glasao protiv usvajanja Ustava.

Rifat Burdžević Tršo (Bijelo Polje, 1913 — 1942), je bio vjerovatno najbrilijantnija ličnost antifašističkog pokreta na cijeloj teritoriji Srbije, Crna Gore i Bosne i Hercegovine do 1942. godine, kada je na prevaru ubijen od strane četnika. Ponosni Bošnjak, obrzovao se i u medresi kralja Aleksandra u Skopju. Njegov plemeniti karakter žestoko se bunio protiv svih nepravdi, njegova hrabrost i borbenost utjerivale su strah i trepet u kosti nasilnicima. Ono što nikome nije uspjelo, pošlo je za rukom Rifatu Burdževiću. Ujedinio je Sandžak u otporu četnicima, afirmisao Bošnjake kao narod i učvrstio njihovo jedinstvo. Svojim autoritetom borca i neumornog organizatora, izborio se za ideju da Sandžak dobije federalni status i ravnopravan odnos sa svim ostalim republikama i pokrajinama Jugoslavije, koju je poslije njegove prerane smrti, prvenstveno na temelju njegovog autoriteta, koji je stekao u cijelom Sandžaku, izglasao ZAVNOS, 20. novembra 1943. godine u Pljevljima.

Slava velikanima bošnjačkog naroda, borcima za Bosnu i Heregovinu i Sandžak, Huseinu Husagi Čišiću i Rifatu Burdževiću Trši!