KUBAD-AGINA DŽAMIJA, Tabaci, Banja Luka
Džamija je sagrađena 1670. godine i nalazila se u Gornjem Šeheru. Nalazila se na jednoj stijeni iznad Vrbasa, pa su je zvali i “Džamija na stijeni“. Podigao ju je Kubad-aga, upravitelj policije i veliki zemljoposjednik iz Gornjeg Šehera.
Kubad-agina džamija imala je krov pokriven šindrom, otvoreni drveni trijem, čiji su dijelovi bili zatvoreni drvetom, i drvenu munaru. Na centralnom dijelu trijema nalazio se ulaz u trijem ove džamije, bio je u vidu drvene kapije. Jedna karakterističnost trijema Kubad-agine džamije je da je desni dio sofa bio zatvoren do strehe ili zatvoren daskama (pošto je služio sa ostavljanje pribora za pokop). Džamija je imala dva reda pravokutnih prozora.
Ova džamija je imala veći harem, koji i sada postoji. U ovom haremu ima i mezara iz osmanskog perioda i mezara iz novijeg doba. Među starim mezarima sačuvano je nešto manjih nišana sa piramidalnim završetkom, i dva tri-nišana sa turbanom.
Kubad-agina džamija je bila jedna od tri tabačke džamije kojih više nema. Poslije nastanka i izgradnje Tabaka, ubrzo nastaje nova, Kubadagina mahala s istoimenom džamijom u njoj. Pošto se lokacija ove džamije nalazila u blizini mahale Tabaci, mnogi su smatrali da i ovaj dio grada pripada Tabacima, a nakon rušenja Tabačke džamije, narod je i ovu džamiju prozvao “Tabačkom džamijom”. Nedaleko od ove džamije se sve do 1919. godine nalazila spomenuta Tabačka ili Debagija džamija.
Banjalučka mahala Tabaci se nalazi na lijevoj strani Vrbasa, nizvodno od ušća Suturlije u Vrbas, pa sve do Halil pašinog turbeta. Mahala je ime dobila po zanatlijama (tabacima) koji su na obali Vrbasa štavili kožu. Kasnije kako se mahala više širila podijeljena je na “Gornje“ i “Donje“ Tabake.
Još postoji parcela kao i temelji Kubad-agine džamije.
Medžlis Islamske zajednice Banjaluka je pokrenuo inicijativu za izgradnju tekije na lokalitetu gdje je bila Kubad-agina džamija koja bi se zvala Tabačka tekija.
Mi smo mišljenja da bi se uz planiranu tekiju trebala opet obnoviti i Kubad-agina džamija, pošto je parcela dovoljno velika za oba objekta.
Tako bi se Kubad-agina džamija opet vratila na svoje mjesto gdje se nalazila čitavih 260 godina.
Kubad-agina džamija je srušena 1930. godine.
.===============================
U Banjaluci je za vrijeme Kraljevine SHS tj. Kraljevine Jugoslavije, u periodu između 1918. – 1931. godine, srušeno 8 džamija:
1. Herića džamija, 1918. godine
2. Debagija džamija, 1919. godine
3. Kalenderija džamija, 1923. godine
4. Pašića džamija, 1924. godine
5. Apardi-pašina džamija, 1928. godine
6. Džafer-agina džamija, 1928. godine
7. Kubad-agina džamija, 1930. godine
8. Šehova džamija, 1931. godine
Izvor: Banja Luka i njenih 45 džamija