Najstarija maslina na Balkanu i u Evropi nalazi se kod Bara u Crnoj Gori. U svijetu postoje dve starije i to jedna u Izraelu, a druga u Tunisu.
Ova stara maslina na Mirovici je spomenik prirode i zaštićena je odlukom vlasti bivše SFRJ 1963. godine. Stručnjaci tvrde da je stara više od dvije hiljade godina. Obim joj deset metara, a sjenka krošnje je u promjeru izmjerena sa 74 devojačkih koraka.
Bar, koji se nalazi na crnogorskom primorju, poznat je kao grad masline. Procjene su da na prostoru ove opštine ima preko 100 hiljada maslina.
To je kultura koja je odavno razvijena i ima dosta starih zasada. Osim što su masline prepoznate kao simbol mira, njihova karakteristika jeste i da su dugovječne. Maslina koja se izdvaja i koja je posebna je Stara maslina. Smještena u naselju Mirovica, Stara maslina živi preko 2.000 godina i najstarije je stablo u Evropi, a takođe spada među tri najstarija stabla na svijetu. Ova maslina predstavlja simbol Bara, javlja Agencija Anadolija (AA).
Građani svakodnevno dolaze da vide Staru maslinu. Razloga za to ima mnogo. Jedni vjeruju da će im donijeti sreću, drugi žele da se vjenčaju baš ispod nje, dok su se u prošlosti ispod ovog stabla mirile zavađene porodice.
– Naselje dobilo naziv zbog Stare masline
Biljana Vukčević, koja radi kao turistički vodič, u razgovoru za Agenciju Anadolija kaže da je naselje Mirovica, koje je poznato po Staroj maslini, ime dobilo upravo zbog ovog stabla.
“Mjesto se zove Mirovica, a dobilo je ime jer su se nekada davno zavađeni mirili pod Starom maslinom. To je period kada su bile krvne osvete, rat, razna previranja. Ljudi su se mirili ispod masline i cijelo ovo područje je dobilo ime Mirovica”, kaže Vukčević.
– Stara maslina liječi bolesne, usrećuje nesrećne, produžava ljubav
Zbog svoje dugovječnosti, nekoliko legendi vezano je za Staru maslinu.
“Stari Barani kažu da su kod ove masline dolazili bolesni da se izliječe, nesrećni da budu srećni, a zaljubljeni da im ljubav dugo traje. I dan danas imamo situaciju da se ljudi vjenčaju ispod Stare masline”, priča za Vukčević.
Osim Stare masline, koja je stara preko 2.000 godina, u istom dvorištu je još sedam stabala maslina. I one imaju svoju dugovječnost. Stare su između 500 i 700 godina. Na prostoru oko stabla Stare masline, održava se dječiji festival “Susreti pod Starom maslinom”.
“Taj festival se održava u novembru. Tada dođu pisci i pjesnici iz okruženja, a tema je Stara maslina. Zadnjih deset godina imamo hodočašće u čast Stare masline. Bar je multietnički grad, gdje u ljubavi i slozi žive tri vjere. Svakog 20. jula dođu ljudi sve tri vjere i slavimo slavu Stare masline”, ispričala je Biljana.
Od 1957.godine, Stara maslina je pod zaštitom države kao spomenik prirode. Veliki broj turista dolazi u Bar, kako bi vidio najstarije stablo u Evropi.
“Maslina je zaštitni znak grada Bara. Predstavlja nešto što je živo, što još uvijek traje. Maslina i dan danas rađa, iako je stara preko 2.000 godina. Njen plod se skuplja, pravimo ulje i prodajemo turistima. Dolazi jako veliki broj turista. Od 2008. godine je sređen kompleks oko masline. Od tada se i naplaćuje ulaz. Zadnjih godina je interesovanje veliko. Internet nam je mnogo pomogao. Najviše imamo turista iz Rusije, Poljske, Turske, ali ima i turista iz zemalja Balkana”, kaže Vukčević.
Ako se neko pita otkud baš u Baru toliko maslina, Vukčević kaže da je nekada postojao poseban zakon, koji je primoravao one koji hoće da formiraju bračnu zajednicu, da prije toga moraju zasaditi masline.
“Za vrijeme vladavine kralja Nikole, uslov za svakog momka iz Bara je bio da ako hoće da se oženi, mora najprije da posadi 20 maslinovih stabala”, istakla je Vukčević.
– Dva puta zapaljena, ali i dalje živa
Stara maslina je u prošlosti dva puta bila zapaljena, bila je u požaru, ali se održala. Anto Baković, dugogodišnji fotograf i umjetnički radnik iz Bara kaže da je tokom pedesetih godina prošlog vijeka Stara maslina slučajno zapaljena.
“Svaka maslina je unutra šuplja. Stara maslina je bila toliko velika da su u nju moglo da stanu četiri igrača i četiri kibicera. Igrajući karte, neko je zaboravio cigaretu i ona je tada bila zapaljena”, kaže Baković.
Ipak, Stara maslina se održala. Ona s pravom danas predstavlja jedan od simbola grada Bara. Ono što je posebno interesantno jeste da ovo stablo i danas, kako kažu oni koji održavaju ovaj maslinjak, daje plodove, uprkos starosti od preko 2.000.
“U narodu je postojala priča da maslina najviše plodova daje kada je ljudima najteže”, kaže Anto Baković.
AA