Svi ste pozvani na promociju zbirke poezije, mlade autorice Aide Čorbo. Ovo je njezin prvijenac i veoma je važno da dobije krila u startu, a kvalitet najavljuje veoma dobra recenzija, koju vam prenosimo u cijelosti:
Pjesnički prvijenac Između stvarnosti i mjeseca autorice Aide Čorbo na bosanskohercegovačku poetsku scenu donosi primarno ljubavnu poeziju ispisanu jednostavnim jezikom i intenzivno proživljenom ljubavnom emocijom. U vrijeme poezije opterećne erudicijom, čini se kao da je ljubav najmanje zastupljen motiv u motivskom lancu postmoderne poezije. Zanemarivanje ljubavi, kao jednog od osnovnih motiva u književnosti, dovodi do pretrpanosti znanstvenim terminima i tim slijedom dovodi do nastanka poezije lišene emocije koju očekujemu od lirskog/e subjekta/e.
Poezija Aide Čorbo upravo čini suprotno i potencira ljubav kao osnovni motiv kreiranja vlastitog poetskog teksta, uvodeći pri tome iskustvene emocije poizišle iz ljubavnih razočarenja poput tuge, patnje, nesreće, svjesnosti o prolaznosti života. Ljubav kao cjeloživotno putovanje lirske subjekte prožima sve nivoe mogućeg svijeta koji nastaje u književnom djelu. Ovaj obimni prvijenac pjesnikinje Čorbo je podijeljen u tri ciklusa i to: Paralelni svijet, Između stvarnosti i mjeseca i Boje srca, pri čemu središnji ciklus (koji nosi isti naziv kao i sam naslov knjige) jeste i najduži i obuhvata niz motiva koji tvore motivacijski lanac ove zbirke. Opredijeliti se za poeziju ljubavi u vrijeme hiperprodukcije poezije opkovane erudicijom, ironijom i inim elementima, znači odvažiti se i kroz stihove „progovoriti“ o emociji koja je ljudska, ali je i najbliža božanskom i najčišćem segmentu ljudskog života. Stoga je poeziju Aide Čorbo najtačnije skicirati u poeziju koja povezuje Ljubav prema Bogu i ljubav prema čovjeku kao najsavršenijoj Božijoj kreaciji. Ljubav prema čovjeku kao najsavršenijoj Božijoj kreaciji i ljubav kao najuzvišenija ljudska emocija u poeziji Aide Čorbo prikazuje motiv čežnje kao početne tačke želje za realizacijom ljubavi. Žudnja za ljubavlju i za konkretnom osobom u historiji književnosti datira od samog motiva ljubavi, pa se tim slijedom pronalazi i kod pjesnikinje Čorbo, što je moguće čitati u sljedećim stihovima:
Tebe bih da upijam pogledom svakim
uzdahom novim što bježi sa usana
da te pamtim, da te posve zapamtim
želeći da to upijanje životom ponovim.
Tragom uzvišenosti ljudske emocije ljubavi, Čorbo prodire u sve razine ljubavnih „faza“ – od čežnje, do boli i odricanja, pa sve do konačne realizacije ili konačnog gubitka koji može biti uzrokovan i smrću. Bol ili patnja, kao drugi pol ljubavi ili čak kao sastavni dio „života ljubavi“, u poeziji Aide Čorbo opsesivan je motiv koji se provlači kroz cjelokupnu zbirku Između stvarnosti i mjeseca. Tako se lirska subjekta stihovima obraća voljenome ogoljevajući bol kao tačku krajnosti ljubavnog toka života jedne žene. Pri tome je važno napomenuti da je viđenje ljubavi orijentirano na emociju lirske subjekte i na žensko poimanje svijeta i na ženski senzibilitet.
Došla sam ti
Umorna,
U duševnim ranama,
Sijede kose,
Suznih očiju,
Haljine razderane,
U rukama ti nosim
Ono što mi je ostalo,
Mrve tvoje ljubavi.
Specifikum ljubavne poezije Aide Čorbo se ogleda u intenzivnom uticaju istočnjačkog poimanja motiva ljubavi, gdje je i lirska subjekta žena Istoka koja čezne za voljenim, koja intenzivno, a opet tiho nosi mistično iskustvo vjere u Božije određenje iz koje proizlazi dar ljubavi. Lirska subjekta je sa karakterističnim iskustvom Istoka i čežnje koja je značajno određena prostorom i iskustvom Irana, kao jednog od istočnjačkih centara misticizma i sufizma, o čemu i piše Čorbo:
O majko Perzijo, zemljo civilizacije drevne,
u tebi se bude sve one oči zaspale, sve one oči snene.
Voljela bih poput životne ptice poletjeti
Poletjeti i odletjeti u ružičnjak Hafiza Širazija,
i u tom perivoju slušati ptica govor.
Od Ljubavi prema Bogu i ljubavi prema čovjeku, lirska subjekta gradi most koji prikazuje čovjekovu sposobnost da osjeti mistično iskustvo jedino kroz nadogradnju vlastite duhovnosti koja opet ima poveznicu primarno sa islamskim poimanjem Ljubavi koja je iznad svih ljubavi, a koja je Ljubav prema Bogu i koja je lišena svega ovozemaljskog i tjelesnoga.
Misliš ljubav je tvoja uzvišena tajna,
Možda je tajna, ali uzvišena da bude
treba joj duhovnosti i uzdizanja
iznad svih zemaljski strasti.
Uzdizanja iznad ponora propasti.
Na koncu, put od ljubavi do Ljubavi u poeziji pjesnikinje Čorbo prikazuje put između stvarnosti koju „živi“ lirska subjekta i mjeseca koji pripada nebeskom, odnosno Božijem, profanom, onome što je ljudskom oku daleko. To potvrđuje prethodno navedenu tezu da Čorbo konstruira lirsku subjektu koja ima visoko osvješteno mistično iskustvo Istoka i jedinstva sa Božijim darom ljubavi i kroz riječ.
I kada me sve moje tuge slome
vraćam se Tebi, Potrebnome
kao prognanik što dom svoj zove.
U bosanskohercegovačkoj i bošnjačkoj poeziji, prvijenac poetese Aide Čorbo je dragocjena pojava koja u poeziju vraća motiv ljubavi kroz dobro poznavanje poezije misticizma i Istoka i kroz prožimanje ljubavi kao dara koji je najplemenitiji ljudski osjećaj, a koji je nastao od božanske Ljubavi od koje nastaje prostor između stvarnosti i mjeseca.
Merima Handanović