Ovakav slučaj nije zabilježen na našim prostorima, a mnogi se pitaju šta poslije ovih hapšenja.
Zbog kupovine lažnih diploma na više privatnih fakulteta/univerziteta svjedoci smo jedne od najvećih afera u visokom obrazovanju u Bosni i Hercegovini koja je rezultirala hapšenjem 11 osoba.
Ovakav slučaj nije zabilježen na našim prostorima, a mnogi se pitaju šta poslije ovih hapšenja, neki univerziteti već su se oglasili da nemaju ništa sa spomenutim radnjama, većina ih rasplet situacije čeka u tišini.
Ukoliko akcija „Klaster“ dobije sudski epilog optuženi bi se mogli suočiti sa dugogodišnjim zatvorskim kaznama, jer su optuženi za krivična djela.
Na meti istrage su osumnjičeni Zoran Kalinić, Vaso Pajić, Vladimir Stojanović, Vojislav Škrbić, Denis Prcić, Dragan Ilić, Goran Lalović, Dušan Perić, Ljubiša Todorović, a akcijom su obuhvaćeni Nezavisni univerzitet Banjaluka – NUBL, Univerzitet za poslovne studije – UPS, “Apeiron”, “Prometej” i Univerzitet za poslovne studije, Evropski univerzitet Brčko Distrikt , Internacionalni univerzitet Travnik , Univerzitet u Travniku , Univerzitet modernih nauka “CKM” Mostar i Visoka škola “Union” Mostar.
Mnogi postavljaju pitanja šta će se poslije dešavati, da li je sve regulatno na ostalim obrazovnim ustanovama ili samo nisu bili predmet ove istrage, šta će biti sa diplomama studenata koji studiraju na ovim ustanovama, ali i ko je nadležan za sva provjeravanja rada obrazovnih institucija?
Željko Budimir, ministar za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo Republike Srpske, juče je u Banjaluci rekao da su zatražili od Inspektorata Srpske da postupa nakon policijske akcije koja je sprovedena od strane SIPA-e sa ciljem provjere tih institucija i da se ukoliko se navodi koji su predstavljeni javnosti pokažu kao tačni oduzmu dozvole za rad tim ustanovama.
„Ukoliko s dokaže da su diplome prodavane krajnja mjera je oduzimanje dozvole za rad i brisanje te visokoškolske ustanove iz registra ovih ustanova“, rekao je Budimir.
Budimir je rekao da je od Agencije za visoko obrazovanje zatraženo da se privremeno obustavi proces reakreditacije za određene institucije gdje je taj proces u toku, a kako bi se nakon započete istrage vidjelo da li te ustanove ispunjavaju uslove za rad.
Iz Agencije za razvoj visokog obrazovanja i obezbjeđivanje kvaliteta Bosne i Hercegovine rekli su nam da se akreditacija visokoškolskih ustanova predstavlja postupak vanjske evaluacije kojim se provjerava usklađenost rada visokoškolske ustanove sa kriterijima za akreditaciju i standardima koje propisuje Agencija. Ispunjenost kriterija i standarda provjerava nezavisna komisija domaćih i međunarodnih stručnjaka koju imenuje Agencija na prijedlog nadležne obrazovne vlasti u svakom pojedinačnom postupku.
„Nakon što komisija utvrdi da je rad visokoškolske ustanove u dovoljnoj mjeri usklađen sa propisanim kriterijima i standardima i to konstatuje u svom izvještaju, Agencija daje preporuku nadležnoj obrazovnoj vlasti o akreditaciji visokoškolske ustanove. Nakon preporuke Agencije, nadležna obrazovna vlast donosi rješenje o akreditaciji koje se dostavlja ovoj Agenciji radi upisa u Državni registar akreditovanih visokoškolskih ustanova koji vodi Agencija.Dakle, u postupku akreditacije učestvuju: visokoškolska ustanova, nadležna obrazovna vlast, komisija domaćih i međunarodnih stručnjaka za akreditaciju i Agencija koje provode aktivnosti u skladu sa svojim propisanim nadležnostima“, rekli su nam iz ove Agencije i dodaju da kontrola diploma nije u nadležnosti ove Agencije, već isključivo nadležnih ministarstava obrazovanja u Bosni i Hercegovini i njihovih inspekcijskih organa koji su u vršenju inspekcijskog nadzora ovlašteni za preduzimanje propisanih radnji i mjera, od mjere poništenja javne isprave do drugih mjera propisanih zakonom, a koje se odnose na daljni rad visokoškolske ustanove, odnosno eventualno oduzimanje dozvole za rad.
Iz Republičke uprave za inspekcijske poslove rekli su nam da Republička prosvjetna inspekcija u komunikaciji sa Ministarstvom za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo Republike Srpske pomno prati aktivnosti koje provodi Državna agencija za istrage i zaštitu (SIPA) u okviru akcije „Klaster“.
„Imajući u vidu da istražne radnje koje provode nadležni istražni organi još uvijek traju, da institucije Republike Srpske za sada ne raspolažu preciznim informacijama o djelima koja se stavljaju na teret licima i ustanovama, u ovom trenutku republička prosvjetna inspekcija u skladu sa svojim nadležnostima nema elemenata za postupanje. Nakon okončanja akcije i dobijanja detaljnijih informacija, u saradnji sa resornim ministarstvom razmotrićemo dalje pravce djelovanja inspekcijskih organa na predmetnim visokoškolskim ustanovama, a u dijelu nadležnosti ovog organa. Kao inspekcijski organ, u dijelu svojih nadležnosti stojimo na raspolaganju svim organima u procesu istrage“, rekli su za BUKU iz Insepktorata RS.
Podsjećaju da su predmetne visokoškolske ustanove u proteklim godinama bile predmet redovnih inspekcijskih kontrola u dijelu nadležnosti ovog organa, odnosno u smislu kontrole ispunjenosti uslova za rad koji su propisani odredbama Zakona o visokom obrazovanju.
„Ono što je u ovom trenutku predmet istrage su okolnosti koje se odnose na dokazivanje počinjenih krivičnih djela nedopuštene trgovine, zloupotrebe položaja i drugih djela koja se osumnjičenima stavljaju na teret. Riječ je o krivičnim djelima koja su kao takva definisana Krivičnim zakonikom, te su samim tim predmet postupaka koje vode istražni organi, i ne mogu biti predmet provjere ovog organa“, ističu iz Inspektorata RS.
Iz stranke „Naša priča Republika Srpska“ rekli su juče da je predsjednika te stranke, Zorana Kalinića, jednog od osumnjičenih u aferi “Diplome” uhapsila je Državna agencija za istrage i zaštitu BiH (SIPA). Nakon saslušanja u prostorijama SIPA u Banjaluci sproveden je u Sarajevo. Kalinić je inače, predsjednik Upravnog odbora Nezavisnog univerziteta Banjaluka (NUBL).
“U trenutku davanja iskaza, u prostorijama SIPE, prof. dr Zoran Kalinić nije imao advokata. Dao je iskaz kojim je negirao sve što mu se stavlja na teret poslije čega su ga zadržali u pritvorskoj jedinici u Zalužanima da bi ga danas ujutru, 22 februara 2022. godine transportovali u Sarajevo”, saopštili su iz stranke “Naša priča RS”.
Zbog navedenog, oni traže da nadležni odgovore zašto je Kalinić zadržan u pritvorskoj jedinici u Zalužanima, pa uhapšen i potom odvezen u Sarajevo ako se uredno odazvao istražnim organima.
Univerzitet za poslovni inženjering i menadžment Banjaluka (PIM) saopštio je da niko od njihovih zaposlenih profesora, saradnika, administrativnog osoblja ili uprave nije uhapšen, ali su i potvrdili da su inspektori SIPA izuzeli dokumentaciju uz saglasnost rektorskog tima i menadžmenta Univerziteta. Sa ostalih univerziteta nisu se oglašavali po ovom pitanju.
Rektor Univerziteta u Banjaluci Radoslav Gajanin rekao je da se na ovoj visokoškolskoj ustanovi doslovno poštuju sva pravila koja se odnose na oblast visokog obrazovanja, te da je nedopustivo da u društvu postoje pojave, kao što je nezakonito izdavanje i nedozvoljena trgovina fakultetskim diplomama.
„Moramo poštovati zakonske i sve podzakonske akte, koje uređuju oblast visokog obrazovanja i procedure koje se odnose na regulative u ovoj oblasti. Nedopustivo je da neko stekne zvanje visokoobrazovanog iz bilo koje oblasti, a da nije ni išao na fakultet“, rekao je Srni Gajanin.
AKCIJA KLASTER
Pretresi su izvršeni na osamnaest lokacija, a pretreseni su stambeni objekti i pokretne stvari devet fizičkih osoba te je pretreseno devet pravnih osoba, odnosno visokoškolskih ustanova.
Slobode je lišeno 11 osoba i sprovedeno u prostorije SIPA-e radi kriminalističke obrade i ispitivanja u svojstvu osumnjičenih, nakon čega će u zakonskom roku biti predate u dalju nadležnost postupajućeg tužioca Tužilaštva Bosne i Hercegovine.
Prilikom pretresa otkriveno je i privremeno oduzeto: 75 personalnih studentskih dosijea; matične knjige, evidencije i registri i druga poslovna dokumentacija; novac u iznosu od 165.000,00 konvertibilnih maraka i računari i drugi predmeti koji mogu poslužiti kao dokaz u krivičnom postupku.
Iz Tužilaštva BiH sapštili su da se, prema prikupljenim dokazima, sumnja da su osumnjičeni nezakonitim aktivnostima stekli iznos nezakonite imovinske koristi od više od 600 000 KM.
Do sada je pronađen i zaplijenjen novac u različitim valutama i apoenima, u iznosu većem od 150 000 KM. Još uvijek se utvrđuju konačne razmjere počinjenih krivičnih djela.
Ostaje nam da vidimo koji su daljnji koraci Tužilaštva BiH kada je ova afera u pitanju i da li će slučaj dobiti sudski epilog.
Buka