Ulu džamija – Aja Sofija Burse

Džamija Bursa Ulu u gradu Bursa sagrađena je između 1396. i 1400 godine, a sagradio ju je Bayezid.
Predstavlja jedan od historijskih simbola Burse, a smještena je u centru grada Burse, u ulici Atatürk.

Ova džamija se smatra jednim od najklasičnijih i najmonumentalnijih primjera višečlane džamijske šeme. Zgrada ima čak dvadeset kupola, a vjeruje se da je arhitekt bio Ali Neccar ili Hacı İvaz. Centralni dio džamije izrađen je tehnikom kundekari i predstavlja dragocjeno umjetničko djelo, koje se smatra jednim od najvažnijih primjera prijelaza iz Seljučke rezbarske umjetnosti u osmansko umjetnost rezbarenja drveta, a 19 kaligrafija i nekoliko grafita, koje su napisali različiti kaligrafi, među originalnim su primjerima kaligrafije.

Fontana, koja se zajedno sa šadrvanom nalazi u unutrašnjosti džamije, ispod kupole sa otvorenim vrhom, jedno je od fascinantnijihh obilježja Velike (Ulu) džamije.

Veliku džamiju u Bursi sagradio je osmanski sultan Bajezid I., i iako nema natpisa na kojem je datum izgradnje džamije, datum 802 (1399 godina) koji se nalazi na više natpisa unutar džamije smatra se datumom izgradnje džamije.

Džamija je u vrijeme njene izgradnje bila vrlo cijenjena, a učitelji medresa su smatrali da je ovdje bila čast predavati i održavati hutbe. Neobično veliki natpisi i poruke kojima su ukrašavali unutrašnjost džamije postali su jedan od razloga društvenog interesa i ugleda.

Ubrzo nakon izgradnje, nakon što je Yıldırım Bayezid zarobljen u ratu u Ankari, tokom okupacije Burse od strane Timura i tokom perioda Fetret, džamija su pokušavali spaliti nagomilavanjem drva na vanjskim pročeljima. Kao rezultat ovih paljevina i požara, sporedni pristup i dio zida je uništen.

Džamija je oštećena i u velikom zemljotresu 1855. godine. Samo je kupola na dnu zapadnog minareta džamije izdržala silu zemljotresa neoštećena, a čak osamnaest kupola se urušilo. Nakon zemljotresa, izvršene su velike popravke i rekonstrukcije. U tom su periodu poznati kaligrafi poslani iz Istanbula sa naredbom sultana Abdülmecida kako bi prepravljali velike lehve i natpise koji su se nalazili u džamiji. Pored toga, džamija je dodatno dekorisana i uređena, pa je odisala novim duhom.

U požaru 1889. godine drveni konusi minareta su zapaljeni i zatim obnovljeni, ovaj put ne od drveta nego su izidani.

Džamija je pravougaona i ukupne veličine oko 5000 kvadratnih metara, prekrivena sa 20 kupola. Kupole koje sjede na osmerokutnim remenicama raspoređene su u pet redova okomito na zid mihraba.
Kako bi se ublažio masivni učinak debelih zidova tijela sagrađenih glatkim rezanim kamenjem, na pročeljima su ugrađeni šiljasti lukovi koji se poravnavaju sa svim redom kupola. U svakom su redu dva prozora u dva luka. Njihovi su oblici i veličine različite na svakom prednjem dijelu.

Nijedan od minareta nije naslonjen na glavni zid, nego kreću od tla.
Glavna vrata okrenuta su na sjever, a vrata se takođe nalaze i okrenuta ka istoku i zapadu. Pored toga, probijanjem kroz prozor napravljena su vrata Hünkaru Mahfiliju, koje je kasnije bilo rezervisano za molitvu sultana, i tako se broj vrata povećao na ukupno četiri.

Fontana se nalazi ispod kupole sa otvorom, u unutrašnjosti džamije, i predstavlja jedno od specifičnijih i značajnih obilježja Velike džamije.