Ustavni sud Bosne i Hercegovine na današnjoj sjednici ponovo je proglasio neustavnim obilježavanje 9. januara kao Dana Republike Srpske.Sudije Ustavnog suda Bosne i Hercegovine danas su se izjasnile o zahtjevu devet delegata Vijeća naroda Republike Srpske za ocjenu ustavnosti člana 2. stav 1. Zakona o Danu Republike Srpske.
Vrhovna državna sudska instanca ponovo je osporila obilježavanja 9. januara kao Dana RS-a te proglasila neustavnim odredbu kojom je taj dan označen kao praznik. Bošnjački zvaničnici potpisali su apelaciju za ocjenu ustavnosti Zakona o Danu RS-a 8. januara 2018. godine.
Obrazloženje Ustavnog suda Bosne i Hercegovine:
U predmetu broj U 2/18 Ustavni sud je usvojio zahtjev devet delegata Vijeća naroda Republike Srpske za ocjenu ustavnosti člana 2. stav 1. Zakona o Danu Republike Srpske (Službeni glasnik RS-a broj 113/16). Utvrđeno je da osporena odredba, koja glasi: “Na osnovu potvrđene volje građana Republike Srpske, 9. januar se utvrđuje kao Dan Republike”, nije u skladu sa članom I/2. Ustava Bosne i Hercegovine, članom II/4. Ustava Bosne i Hercegovine u vezi sa članom 1.1. i članom 2.a) i c) Međunarodne konvencije o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije i članom 1. Protokola broj 12 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda te članom VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine. Osporena odredba je ukinuta i određeno je da prestaje važiti narednog dana od dana objavljivanja odluke u “Službenom glasniku Bosne i Hercegovine”. Ustavni sud se u odluci pozvao na relevantne stavove iz svojih odluka o dopustivosti i meritumu br. U 3/13 i U 10/16. Pri tome je Ustavni sud naglasio da se ni predmetnom odlukom, kao ni Odlukom broj U 3/13 ne dovodi u pitanje postojanje samog praznika Dan Republike Srpske. Također, ni tom odlukom, a ni Odlukom broj U 10/16 ne dovodi se u pitanje, ne isključuje i ne ograničava nadležnost Narodne skupštine Republike Srpske da raspiše referendum o tome kojeg datuma će se proslavljati Dan Republike Srpske.
Podsjećamo, nakon što je Ustavni sud BiH po apelaciji tadašnjeg člana Predsjedništva BiH Bakira Izetbegovića zabranio obilježavanje 9. januara kao dana manjeg bh. entiteta te brisao sporne odredbe Zakona o praznicima RS-a, vlasti iz RS-a usvojile su Zakon o Danu RS-a kako bi navodno implementirale odluku Ustavnog suda BiH.
Bošnjački i hrvatski poslanici Koalicije “Domovina” (SDA, SBB, HSP) 25. oktobra 2016. godine nisu prisustvovali sjednici Narodne skupštine RS-a na kojoj je usvojen Zakon o Danu RS-a, jer su smatrali da je to nastavak protivustavnog i antidejtonskog djelovanja entitetskog parlamenta, budući da je Ustavni sud BiH osporio kao neustavan 9. januar kao Dan RS-a.
Ustavni sud BiH je 26. novembra 2015. godine utvrdio da je neustavan 9. januar kao Dan RS-a, a Komisija za provođenje referenduma je 25. septembra 2016. godine provela referendum o 9. januaru, iako je Ustavni sud BiH zabranio njegovo održavanje i zatim poništio rezultate izjašnjavanja građana.