Piše: Jagoda Savić
Kad se spomene Palestina, naša prva reakcija je empatija, reagovanje naše duše na bol koju trpe stanovnici ove države. Posljednji događaji koji su posebno takli moje srce su ubistvo dvadeset dvogodišnjeg mladića Ammara Mifleha, kog su izraelske snage hladnokrvno ustrijelile iz neposredne blizine i ostavile ga da krvari na zemlji, ne odzvoljavajući nikome da mu se približi i pruži hitnu medicinsku pomoć. Ubice su bile tako blizu nesretnog mladića da su ga morali gledati u oči dok se gasio njegov mladi život u gradu Hawwara, južno od Nalbusa. Zatim, dvanaestogodišnji dječak Ahmad Manasra, koji u izraelskom zatvoru čami u izolaciji već godinu dana , a kom je Izraelski sud produžio samicu za dodatna četiri mjeseca, unatoč ozbiljnom pogoršanju njegovog mentalnog zdravlja. Ahmad ima samo dvanaest godina, i držati ga u tako okrutnim okolnostima će sigurno dovesti do psihičkog loma ličnosti, što je metoda koja se koristi u najmračnijim represivnim režimima. Oplakala sam i jednog malog dječaka koji je umro od straha. Djeca u kući su kroz prozor bacala kamenje na vojsku, a onda je vojska upala u kuću tražeći osvetu i on je dobio infarkt kad je video naoružane vojnike u svojoj sobi. Dječaka je bukvalno ubio stah koji su izazvali njegovi posjetioci pod punom ratnom spremom.
Halima Jakub: Predsjednica zemlje sa nula procenata kriminala i jedan procenat nezaposlenosti
“Samo od početka ove 2022 godine je zabilježeno više od 750 slučajeva hapšenja djece i dječaka. Broj šehida-mučenika iz našeg naroda ubijenih od strane izraelskih okupacionih snaga je oko 196 mučenika, koji su hladnokrvno ubijeni, bez ikakvog opravdanja za počinjena ubistva”, rekao je Njegova ekselencija Rezeq Namoura, palestinski ambasador u Bosni i Hercegovini na skupu solidarnosti sa palestinskim narodom održanom 28.11.2022 u zgradi UN-a u Sarajevu. Brojke su neumoljive, pa smo od ambasadora Namoure još čuli da “broj zarobljenika i pritvorenika koje trenutno drži izraelski okupator prevazilazi broj od 4.760 pritvorenika, među kojima su i 33 zatvorenice, 160 maloljetnika (djece) i 820 administrativnih pritvorenika, koji su zatvoreni bez ikakvog suđenja ili podignute optužnice. Broj bolesnih zatvorenika u okupacionim zatvorima dostigao je više od 600 zarobljenika i pritvorenika. Mnogi od njih pate od ozbiljnih zdravstvenih stanja, poput raka i onih ozbiljnih hroničnih bolesti”.
Evropljani u Kataru otkrili higijenski toalet: Nećemo više nikada koristiti samo toalet papir
Ali, ovo je samo dio te crne statistike. Ambasador Namoura nam je takođe predstavio zvanične podatke da je od potpisivanja sporazuma iz Osla 1993. godine do sada, registrovano više od 135.000 slučajeva hapšenja pripadnika palestinskog naroda od strane izraelskih snaga sigurnosti i okupacije, uključujući više od 20.000 djece i 2.500 palestinskih žena i djevojaka. U istom period je ubijeno 117 Palestinaca nakon hapšenja, čime je ukupan broj mučenika u izraelskim zatvorima i pritvorskim centrima porastao na više od 231 šehida mučenika. Od 1967 godine su okupacione vlasti uhapsile više od 16.000 palestinskih žena.
Izraelske okupacione vlasti do sada drže više od 350 tijela šehida mučenika. Do sada je privedeno 11 novinara, što me podsjetilo na vijest da je Katarski TV kanal Al Jazeera Međunarodnom krivičnom sudu podnio tužbu protiv Izraela zbog ubistva palestinske novinarke Shireen Abu Akle. Dalje , više od 152 zatvorenika je provelo preko 20 godina u okupacionim zatvorima. Bila je uhapšena i polovina članova Palestinskog zakonodavnog vijeća, jedan broj ministara, stotina akademika, novinara i radnika u organizacijama civilnog društva i međunarodnim institucijama“.
Ko je kriv za stradanje?
Međutim, naše saosjećanje prema narodu Palestine prati i strašan osjećaj nemoći da zaštitimo nevine žrtve, i da promijenimo postojeće stanje. Umiru odrasli, umiru djeca , a mi sjedimo i gledamo.
Poneko i tuguje, ali se stvarnost ne mijenja. Ne mogu ja zvati telefonom izraelskog premijera, ministra odbrane ili tamo nekog generala koji rukovodi vojskom, i zahtijevati prekid tih surovih ubistava. Ja sam niko i ništa, niti me tamo znaju niti moje ime išta znači, pa bi moj telefonski poziv bio i smiješan i ignorisan do maksimuma. Ali, ako bi takav telefonski poziv umjesto mene obavio Džo Bajden, to bi bila sasvim druga priča sa sasvim drugačijim ishodom.
A ko je sa druge strane žice? Znamo da su u Izraelu predsjedničke ovlasti više kao ikebana i da stvarnu vlast u državi ima predsjednik vlade. On je taj koji snosi odgovornost kao kreator politike i donosilac svih važnijih odluka. Obzirom na eskalaciju nasilja u zadnje vrijeme, fokusiraćemo našu pažnju na dva lika. Prvi je Naftali Bennett, koji je dužnost premijera u izraelskoj vladi Knesset počeo obavljati 13.06. 2021 godine, naslijedivši dugogodišnjeg premijera Benjamina Netanyahua. Drugi je Yair Lapid, koji je naslijedio Bennetta kao premijera Izraela 01.07.2022 godine. Za one koji nisu čitali Jevanđelje po Marku, i ostala tri Jevanđelja, Jair je biblijsko ime koje je nosio zbornički starješina, koji je puno molio Isusa Hrista za pomoć njegovoj dvanaestogodišnjoj kćerki: „Kći moja je na samrti,da dođeš i metneš ruku na nju da ozdravi“. A kad je Isus ušao u njenu sobu rekao je: „Djevojko, tebi govorim, ustani“ , i djevojka je ustala i prohodala. Sudeći po napadima na palestinsku djecu u vrijeme njegovog mandata, za razliku od tog nekadašnjeg Jaira, ovaj današnji ostaje netaknut dječijim suzama.
Stradanje Jevreja kroz istoriju
Ja suosjećam i sa stradanjem jevrejskog naroda. I Jevreji su puno stradali u nekoliko prethodnih ratova. Dovoljno je sjetiti se poznatih koncentracionih logora od kojih su najpoznatiji Dahau, Buhenvald i Mathauzen, i u kojima je dolazilo do masovnih istrebljenja ovog naroda. Osim tih masovnih , postoji i optika pojedinačnih malih ljudskih sudbina. Nema ništa tužnije nego kad neka djevojčica u brzom bijegu od smrti, u kući ostavi svoju omiljenu lutku i poslije cijelo djetinjstvo tuguje za njom. Ili, kad se muž i žena godinama muče da svojoj djeci stvore krov nad glavom, a onda dođe neki bahati idiot, uperi mitraljez i istjera ih iz njihove kuće , i sav njihov višegodišnji trud u svega nekoliko minuta nestane pred njihovim očima. Svaki gubitak doma boli. Svako bježanje iz okruženja na koje smo navikli isto tako boli.
Pitanje jevrejske zemlje potiče još iz vremena Starog zavjeta, a precizno je opisano u Drugoj knjizi Mojsijevoj koja se zove Izlazak (3:8).U njoj Gospod kaže Mojsiju: „dobro vidjeh nevolju naroda svojega u Misiru, i čuh viku njegovu od zla koje mu čine nastojnici, jer poznah muku njegovu. I siđoh da ga izbavim iz one zemlje u zemlju dobru i prostranu, gdje teče med i mlijeko, na mjesto gde su Hananeji i Heteji i Amoreji i Ferezeji i Jeveji i Jevuseji.“
Valovi jevrejskih imigranata u Palestini:
Brojni narodi su vladali Palestinom. Posljednji su bili Muslimani koji su njome vladali približno oko 1100 godina. U Palestini su vijekovima u miru živjeli sljedbenici različitih religija, muslimani, hrišćani i Jevreji. Krajem 19.st. U toj fazi je bilo oko 460.000 palestinskog stanovništva, dok su Jevreji u to vrijeme sačinjavali samo 3% od ukupnog stanovništva.
Sa eskalacijom evropskog nacionalizma došlo je do povećanja progona Jevreja iz Evrope, pa je počelo useljavanje Jevreja i u Palestinu. 25.000 Jevreja iz istočne Evrope i Rusije je emigriralo u Palestinu, tako da je procenat Jevreja koji je činio jedan dio stanovništva u Palestini iznosio 5%. 1891 godine ugledni stanovnici Jerusalima su podnijeli žalbu osmanskim vlastima, te tražili da se zaustavi egzodus ruskih Jevreja u Palestinu, kao i zabranu prisvajanja zemljišta.Međutim, egzodus Jevreja nije zaustavljen. U drugom valu je 40.000 Jevreja emigriralo u Palestinu, tako da se njihov procenat povećao za 8%. U takvim okolnostima Jevreji su se počeli samoorganizovati i razmišljati o odlasku iz svojih zemalja. Jevrejski novinar Teodor Herzl je napisao knjigu u kojoj poziva na osnivanje države koja će ujediniti rasute Jevreje. Isto tako utjecajni Jevreji u Velikoj Britaniji, Americi i u drugim zemljama vršili su pritisak na svoje vlasti radi pružanja podrške u ostvarivanju njihovog cilja.
Slabljenjem Osmanske države i završetkom Prvog svjetskog rata, Velika Britanija i Francuska podijelile su zemlje Šama u skladu sa međunarodnim sporazumom Sajks-Piko. Zatim je Velika Britanija upravljala Palestinom u skladu sa Sporazumom iz San Rema. 1917 godine Velika Britanija je u tajnosti Jevrejima dala obećanje da će im pomoći da uspostave svoju nacionalnu domovinu u Palestini, kao i da će im olakšati da se usele u velikom broju i zavladaju zemljom. Ovaj dogovor je nazvan Balfuorova deklaracija te je Velika Britanija bila saglasna da se ona primjeni. Takvo obećanje je uživalo i punu podršku američkih vlasti. Zatim je stigao treći val jevrejskih imigranata u Palestinu, te se tako procenat Jevreja povećao za 12%, uprkos tome što udio vlasništva nad zemljištem nije prelazio više od 3%. Jevrejski imigranti su i dalje u velikoj mjeri pristizali iz Poljske, Rusije, Njemačke i drugih zemalja, tako da je u četvrtom valu procenat Jevreja porastao za 17%. Zatim je došla još jedna, peta, navala jevrejskih imigranata koja je obuhvatala oko 250 000 Jevreja, te je procenat Jevreja u Palestini iznosio 30%
Sa ovakvim razvojem događaja, struktura stanovništva u Palestini se promijenila, te su se odnosi između Arapa i Jevreja pogoršali. Održano je sedam velikih palestinskih konferencija s ciljem odbacivanja Balfuorove deklaracije.Zatim je izbio Prvi palestinski ustanak i Jaffa je doživjela velike nemire. U Nablusu je održano vijeće koje poziva na ekonomski bojkot cionista. Osnovan je Vrhovni islamski savjet pod rukovodstvom Hajj Amin al-Husaynija. Nasuprot tome, osnovana je i organizacija Haganah kao cionistička vojna organizacija. Haganah je bila tajna i bespravna organizacija, ali je britanska uprava bila pristrasna i pomogala je cioniste, a drugoj strani je proganjala svakog Arapina koji je držao oružje u svojoj kući. Dogodili su se krvavi nemiri oko Zida Plača. Nakon dvije godine Šejh Izz ad-Din al-Qassam i njegovi pratioci su poginuli u borbi kod Jabada, dok su se borili protiv britanske okupacijske vojske.
Palestinska revolucija 1936 -1939 godine
Palestinska revolucija protiv Britanaca i cionističkih snaga je izbila u cijeloj Palestini. Počeo je i štrajk koji je trajao šest mjeseci. Za to vrijeme je britanska vlast osnovala Peelovu komisiju koja je predlagala podjelu Palestine na izraelsku i palestinsku državu sa Jerusalimom koji je bio pod britanskom upravom. Počelo je i veliko raseljavanje stotine hiljada Arapa sa izraelskog u arapsko područje.
U to vrijeme Jevreji su posjedovali samo 5,5% ukupne palestinske teritorije. Ipak, predložena izraelska država je trebala da zauzme 33% palestinske teritorije. Palestinci su odbili ovaj prijedlog, tako da nije sprovođen. Pod pritiskom palestinske revolucije Velika Britanija je izdala deklaraciju poznatu kao „Bijela knjiga“ koja je upozorila na nastavak jevrejske imigracije u Palestinu narednih pet godina, a predložila je Palestincima nezavisnost u roku od deset godina.
Cionistički pokret je odbio te prijedloge, te su oružane cionističke bande poput Haganah, Irgun i Lehi započele krvave operacije i masakre, ne samo protiv Palestinaca, nego i protiv Britanaca, kako bi prisilili Veliku Britaniju da se povuče iz Palestine s ciljem osnivanja jevrejske države. Među najpoznatijim krvavim operacijama jeste dizanje u vazduh hotela „Kralj David“ u Jerusalim koji je u to vrijeme važio kao centar britanske uprave.
Rezolucija 181 o podjeli Palestine
Velika Britanija je 1947 godine odlučila napustiti Palestinu i zatražiti od Ujedinjenih nacija da joj da upute. Ujedinjene nacije su održale vanrednu sjednicu i predložile plan o podjeli Palestine poznat kao Rezolucija 181. Ovom rezolucijom je definisano da se Palestina podijeli na arapsku i jevrejsku državu, te da Jerusalim ostane međunarodna zona. Ova rezolucija je uživala saglasnost Ujedinjenih nacija, kao i podršku Sovjetskog saveza i Amerike.
U tom periodu Jevreji su posjedovali samo 6,5% palestinske teritorije, dok je rezolucija Jevrejima prepustila 56% palestinske teritorije.
Palestinci, kao i ostali Arapi, odbacili su Rezoluciju o podjeli Palestine, tako da rezolucija nije bila sprovođena. Na pomolu je bio rat u Palestini. Haganah je proglasila opštu mobilizaciju i pozvala Jevreje starosne dobi od 17-25 godina da se registruju za vojnu službu.Nasuprot tome, Arapska liga je formirala vojsku pod nazivom Vojska spasa.
Stigao je još jedan val Jevreja u Palestinu, te je procenat jevrejskog stanovništva uoči Palestinske katastrofe iznosio 31%, uprkos tome što su posjedovali samo 9% ukupne palestinske teritorije.
Rat između Arapa i Jevreja
Velika Britanija se povukla iz Palestine 1948 godine i izbio je rat između arapske vojske i Jevreja. Rat se završio pobjedom Jevreja koji su okupirali 78% palestinske teritorije i uspostavili izraelsku državu koju je Amerika odmah priznala. Naredne godine Izrael se pridružio Ujedinjenim nacijama kao međunarodno priznata država. Pod ratnim djelovanjem, Jerusalim je bio podijeljen na dva dijela, zapadni dio koji je pripao Jevrejima i istočni koji je ostao pod upravom Jordana, kojeg je zatim Izrael okupirao 1967. godine.
Igrači Maroka donirali zarađeni novac sa Svjetskog prvenstva za nabavku medicinskih aparata
U Starom zavjetu Avram i još neki su za sebe decidno rekli “ stranac sam i došljak kod Vas ( Prva Mojs. 23: 4). U četvrtoj knjizi Mojsijevoj ( 32:13) piše „I razgnjevi se Gospod na Izrailja, i učini te se potucaše po pustinji 40 godina, dokle ne pomrije sav onaj naraštaj koji činjaše zlo pred Gospodom“. Hoću samo da kažem da su ispravnu odluku o konceptu državotvornosti Jevrejskog naroda, veličini i lokaciji teritorije koju bi trebali imati, trebali da donesu mudri a ne moćni. Naime, moćni su do sada okrvavili ruke u Vijetnamu, Avganistanu, Iraku, Siriji, Jemenu itd. Sjedinjene američke države su Jevrejima mogle dati jednu od njihovih pedeset država, ako im je baš bilo stalo, ili zagovarati koncept autonomne oblasti sa zaštićenim ljudskim pravima, a ne legalizovati nevlasničko proširenje teritorije sa 9% na 78%. Nisam sigurna da je blagosloveno od tuđe zemlje praviti svoju. Naš veoma ugledni intelektualac Zlatko Dizdarević, publicista i ambasador, je za naš portal izjavio :“ Moja osnovna misao kad se pomene Palestina je da to odavno više nije problem Palestine već problem međunarodnog prava, obraza i sramote planete Zemlje. Ne postoji nijedan problem sa toliko rušilačkih elemenata u pristupu međunarodnog prava, kao što je u rješavanju palestinskog pitanja.Problem Palestine je najveći poraz koji je planeta Zemlja sebi dozvolila na moralnom i međunarodno-pravnom planu, na planu elementarnih ljudskih vrijednosti koje se decenijama promovišu kao minimum koji se ne bi smio pogaziti“.
U video uratku koji sam koristila kao izvor za pisanje ovog teksta, a čijeg autora nisam uspjela identifikovati jer je bilo napisano na arapskom jeziku, je navedeno i sljedeće: „To je Palestinska katastrofa 1948 godine. Ključni problem leži u gustoj imigraciji Jevreja zadojenih cionističkom ideologijom, utemeljenom na tome da je Palestina zemlja koja pripada samo njima, te smatraju da na njoj moraju uspostaviti svoju državu na bilo koji način, ne obazirujući se na sudbinu starosjedilačkog naroda u Palestini. Kolonijalističke države su se složile da se olakša provedba ovoga plana gradnje koji je u skladu sa strateškim interesima, što je dovelo do nastanka palestinskog pitanja i stradanja palestinskog naroda.“ Sa ovim dijelom teksta se ne slažem. Kao što imam prijatelje među Palestincima, tako imam prijatelje i među Jevrejima. Dakle, moji prijatelji Jevreji , miroljubivi, pravični i sa neospornim intelektualnim kapacitetom, nisu zadojeni nikakvom cionističkom ideologijom već se protive krvoločnoj politici svoje vlade i prolivanju krvi nevinih žrtava. Njihovo čovjekoljublje je u potpunoj suprotnosti sa zvaničnom politikom njihovog premijera. Problem je samo u tome što instrumenti vlasti imaju puno veću socijalnu vidljivost od glasa razuma pa se stiče krivi utisak o većoj rasprostranjenosti zadojenosti među narodom. To je taj nesretni rascjep između naroda i vlasti, koji nikad nikome dobra nije donio.
Nama, koji nismo u prilici da utičemo na međunarodne nepravde, ostaje samo da se sjetimo nogometaša Ronalda, koji je svoju zlatnu kopačku sa prvenstva iz 2012 godine prodao za 1,5 miliona eura i sav taj novac donirao palestinskoj djeci. Sjetimo se da postoje palestinska djeca koja pate i pružimo im ruku ljubavi, podrške i pomoći.